Ngày thứ Năm 6/2/2014 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Công dân và Di trú Chris Alexander phát biểu tại Toronto, Canada: “Quyền công dân không chỉ là một quyền lợi thông thường. Nó còn là một quyền lợi đặc biệt.”

Đạo luật mới Củng cố Quyền công dân Canada sẽ bắt buộc những người nhập cư phải cư trú tại Canada ít nhất 4 trong số 6 năm (tính từ ngày có thường trú nhân) trước khi nộp đơn đề nghị cấp quốc tịch. Thời gian tạm trú tại Canada trước khi có thường trú nhân sẽ không được tính vào khoảng thời gian xét quốc tịch.

Ông Alexander cho biết: “Thời gian bốn năm này là sự minh chứng về cam kết cư trú ở nơi đây và để tham gia sinh hoạt như một công dân.”

Tuy nhiên, vị lãnh đạo Đảng Tân Dân Chủ (NDP) Thomas Mulcair đã phê bình dự luật này và nói rằng “nó có nhiều vấn đề”.

Bên cạnh đó, các thành viên đảng Tự do vẫn chưa có đánh giá chung đối với dự luật nói trên nhưng John McCallum, một người vốn chỉ trích việc nhập cư, nói rằng ông thích quy định cư trú dài hơn như vậy. Ông McCallum nói: “Tôi đồng ý với nguyên tắc này rằng khi một người trở thành công dân Canada, người đó nên là một công dân thật sự, chứ không phải là công dân vì mục đích vật chất.”

Hiện tại, những người nhập cư tại Canada có thể nộp đơn đề nghị cấp quốc tịch sau khi cư trú ít nhất 3 trong số 4 năm kể từ ngày có thường trú nhân, và họ chỉ đươc tính 1/2 thời gian tạm trú tại Canada trước thời điểm có thường trú nhân vào tổng thời gian 3 năm kể trên.

Những người nộp đơn sẽ phải chứng minh họ đã đóng thuế thu nhập ở Canada, trình bày về thu nhập và tài sản ở nước ngoài. Tuy nhiên, theo luật sư chuyên về vấn đề định cư Richard Kurland, điều đó có thể làm những người nhập cư rơi vào tình trạng khó xử. Ông cho biết: “Họ cần cân nhắc chọn lựa giữa hộ chiếu và túi tiền của mình.”

Ngoài ra, dự luật mới này yêu cầu những người nhập cư ở độ tuổi 14 – 64 phải thi đậu các kỳ thi về ngôn ngữ, trong khi quy định hiện tại chỉ giới hạn cho người lớn không quá 54 tuổi.

Các nhà chức trách liên bang vừa tăng gấp ba mức phí nhận đơn đề nghị cấp quốc tịch cho người lớn lên 300 CAD để bù đắp phân nửa chi phí xử lý hồ sơ. Đây là lần đầu tiên có mức tăng như vậy trong vòng 20 năm.

Tuy những người theo đảng Tự Do phản đối mức tăng nói trên nhưng luật sư Kurland cho rằng hệ thống này “sẽ rẻ hơn cho những người đóng thuế.”

Dự luật mới của ông Alexander cũng nhằm để giảm thời gian xử lý đơn đề nghị. Hiện tại, phải mất tới 36 tháng để xử lý một hồ sơ nhưng các thành viên đảng Bảo thủ muốn giảm thời gian này xuống dưới một năm bằng cách xác định rõ ràng những quy định về cư trú, hạn chế bớt thủ tục giấy tờ và để các viên chức đảm trách một số trách nhiệm trong công việc cứu xét về quyền công dân.

Luật sư Kurland cho rằng điều đó sẽ làm đơn giản hóa hệ thống này: Ông ví von: “Thậm chí, bạn có thể nhờ học sinh trung học xử lý những trường hợp về quyền công dân tại một số văn phòng tập trung trong những khu gần biển.”

Tuy nhiên, ông McCallum cho biết rằng ông cảm thấy không bị thuyết phục lắm. Ông phát biểu: “Tôi hy vọng điều đó trở thành hiện thực nhưng những diễn biến trong quá khứ không hề cho thấy kết quả khả quan.”

Dự luật này cũng trao quyền cho Bộ Công dân và Di trú có thể thu hồi quốc tịch Canada của những công dân với hai quốc tịch nhưng lại có hành động chống đối quân đội hoặc những người bị kết tội khủng bố, phản quốc hay làm gián điệp.

Cũng theo dự luật mới này, những kẻ lừa đảo về quốc tịch sẽ đối mặt mức phạt cao hơn. Tiền phạt sẽ tăng mức tối đa từ 1.000 CAD và hình phạt cao nhất là một năm tù giam như trước đây lên mức 100.000 CAD và 5 năm tù giam.

(Nguồn: Immigration VN)